Algemeen
De relatieve rust op de financiële markten was kenmerkend voor het afgelopen half jaar. In de tweede helft van 2017 zal de volatiliteit op de financiële markten ongetwijfeld toenemen. De ontwikkelingen op de beurzen zijn afhankelijk van de antwoorden op de volgende vragen: Welke gevolgen heeft de Brexit op de economische groei in Europa? Is de Amerikaanse economie in staat om de groei vast te houden en blijven bedrijven op niveau presteren; Of neemt het scenario van een aanstaande recessie de overhand? Kan Trump zijn verkiezingsbeloften eindelijk inlossen en voor de nodige economische impulsen zorgen, of verzandt hij in het delen van inhoudsloze twitterberichten.
In het najaar zijn er nog verkiezingen in Duitsland en ook de Italiaanse bankencrisis blijft nog boven de financiële markten zweven. Bovendien zijn er nog een paar ver-van-ons-bed-problemen, zoals de aanhoudende spanningen boven de Zuid-Chinese zee en de oorlogstaal van het regime in Noord-Korea die voor acute onrust kunnen zorgen.
Genoeg vraagstukken om het weer een enerverend half jaar te laten worden. Voorlopig ligt het zwaartepunt bij het cijfer-seizoen dat weer voor de deur staat.
Economische groei
De wereldwijde economische groei is niet buitensporig maar wel robuust. Zowel in de VS als in Europa zijn de bedrijfscijfers boven verwachting. De werkgelegenheid en het consumentenvertrouwen nemen verder toe. Wij verwachten dat de resultaten van Europese ondernemingen ook in Q2 2017 sterk zullen zijn, ondanks de duurdere euro.
In de Verenigde Staten zwakt de economische groei verder af door het uitblijven van het Trump-effect. De banenmotor draait echter nog steeds op volle toeren. We kunnen zelfs spreken van volledige werkgelegenheid. Tot nu is dit echter nog nauwelijks te merken in de lonen. De loondruk is matig, waardoor ook de inflatie maar moeilijk op gang komt. Als dit vliegwiel gaat draaien ligt de weg open voor verdere groei. Aandelen kunnen van dit klimaat profiteren.
De economie in de Eurozone groeit harder dan verwacht. De bedrijfswinsten zijn solide en de vraag neemt verder toe. De afwikkeling van de Brexit vormt echter een bedreiging voor de economische groei in Europa en kan roet in het eten gooien.
Rente en inflatie
De gestage groei van de economie gaat gepaard met meer werkgelegenheid en toenemende consumentenbestedingen. Vreemd genoeg blijft de loondruk beperkt en stijgt de inflatie nog nauwelijks. De Europese inflatie heeft na sterke stijging in Q1 een stap terug gedaan. De oorzaak hiervan is voornamelijk de daling van de grondstoffenprijzen.
Het inflatieniveau in de eurolanden ligt nu rond de 1,3%. Naar verwachting zullen de prijzen op korte termijn niet stijgen met het gevolg dat de inflatie nauwelijks zal oplopen. Ook voor komend jaar zijn de inflatieverwachtingen matig. De ECB heeft te kennen gegeven dat zij langzaam denkt aan het verkrappen van het monetaire beleid. Naar verwachting zullen zij hier zeer omzichtig mee omspringen, zolang de inflatie geen duidelijke stijgende lijn vertoont.
In de VS is een soort gelijk beeld waarneembaar. Ondanks het feit dat de inflatie op een iets hoger niveau ligt, is geen sprake van een aanhoudende opwaartse trend. De loondruk die de inflatie een positieve impuls kan geven blijft, ondanks de hoge werkgelegenheid uit. De FED heeft dit jaar al twee maal de rente verhoogd. Zij zal op haar tellen passen en een derde verhoging slechts doorvoeren als de economische omstandigheden dat toelaten. Een derde verhoging verwachten wij dan ook niet voor het einde van het jaar en misschien zelfs pas voor het eerst weer in 2018.
Valuta
De US dollar heeft in de eerste helft van het jaar flink terrein prijs moeten geven ten opzichte van de euro. De oorzaak kunnen we vinden in de onzekerheid bij beleggers over de effecten van de hervormingsmaatregelen van Trump. Daarnaast ontwikkelt de Europese economie zich solide en geven de Amerikaanse macro-economische cijfers tegenstrijdige signalen af. Voorlopig zal de spanning binnen dit valutapaar beleggers nog wel bezig houden. Het zal moeten blijken of de euforie over de Europese economie terecht is. Als de Fed een krapper beleid gaat voeren en de lange rentes daardoor onder opwaartse druk komen te staan, zou het ons niet verbazen als de dollar dan in een korte tijd een stevige duw in de rug krijgt en duurder wordt. Het vooruitzicht op pariteit is inmiddels wel verder uit het zicht geraakt. Wij zien momenteel geen redenen om onze dollarbelangen in de portefeuilles af te bouwen. Bron:www.valuta.nl
Obligaties
Het moment is aangebroken dat de obligatierentes de lang verwachte weg naar boven definitief hebben gevonden. Het startsein is gegeven bij de publicatie van de ECB-notulen. De mededeling van centrale bankiers dat zij op korte termijn starten met het verkrappen van het monetaire beleid wordt ondersteund door de economische groei. De angst van beleggers voor hogere rentes levert de nodige koersdruk op. Naar verwachting houdt de koersdruk aan, al denken wij dat de rentes voorlopig nog relatief laag blijven omdat de inflatie nauwelijks oploopt. Dit is geen aantrekkelijk vooruitzicht voor kwalitatief hoogwaardige staatsobligaties. De verwachte effectieve rendementen zijn negatief. Vandaar ook dat wij overheidspapier blijven onderwegen.
De stabiele wereldwijde economische groei is wel goed nieuws voor high yield obligaties. De risico-opslagen zijn weliswaar lager geworden, maar de toekomstige rendementen vergoeden de risico’s nog voldoende. Bovendien zijn deze leningen minder gevoelig voor renteverhogingen doordat de looptijden over het algemeen korter zijn. Wij handhaven onze overweging in high yield obligaties.
Binnen het obligatiegamma kiezen wij, ondanks het beperkte rendement, nog altijd voor een substantiële investering in investment grade bedrijfsobligaties. Bij plotse paniek op de aandelenmarkten zorgen zij voor tegenwicht in de portefeuille. De duration (looptijd) hebben wij het afgelopen jaar afgebouwd om het negatieve koerseffect van een stijgende rente zoveel mogelijk te beperken.
Obligaties van opkomende landen zijn aantrekkelijk. Voor deze landen geldt dat zij door aanhoudende economische groei en verdere hervormingen steeds stabielere schuldenaren worden. Ook de zwakkere USD is goed nieuws. Veel schulden van opkomende landen zijn namelijk nog genoteerd in dollars. De recente koersdaling van de USD zorgt voor een verlichting van de rente- en schuldenlast. Daarentegen blijven de lage grondstoffenprijzen een zorgelijke factor voor deze “grondstof landen”. Ondanks het aantrekkelijke rendementsvooruitzicht is dit voor ons reden om deze posities vooralsnog niet uit te breiden.
Inflation Linked Obligaties (ILO’s) hebben in Q2 teleurstellend gepresteerd. De inflatie daalde en de renteniveaus verdubbelden in korte tijd. Een ILO vormt echter geen hedge tegen een stijgende rente; Sterker nog, de relatief lange looptijden waren verantwoordelijk voor een stevig koersverlies. Het idee is dat stijgende rentes inflatie in de hand werken en dan zullen ILO’s profiteren. Dit kan echter langer duren dan aanvankelijk verwacht. Onze visie blijft echter overeind. ILO’s blijven interessant als tegenwicht in de obligatieportefeuille. We voelen ons comfortabel met de huidige positie in ILO’s.
Aandelen
Nadat de eerste helft van het jaar verstreken is rijzen toch wel grote twijfels over de daadkracht van Trump. De effecten die zijn verkiezing aanvankelijk teweeg bracht zijn vrijwel geheel verdwenen. De Amerikaanse beurzen doen het redelijk op basis van de beter verwachte prestaties van bedrijven. Uit de macro-economische hoek zijn verschillende signalen af te leiden. Het is maar de vraag in hoeverre Amerikaanse bedrijven in staat zijn om de winstcijfers op peil te houden. Vooralsnog lijken de vooruitzichten van Amerikaanse aandelen minder aantrekkelijk, zeker als Fed-president Janet Yellen besluit om het monetaire beleid verder te verkrappen en rentes te verhogen. Wij voorzien een moeilijke periode voor Amerikaanse aandelen. Deze ontwikkeling staat overigens los van de koersontwikkeling van de EUR/USD, die het afgelopen jaar voor Europese beleggers een zware stempel heeft gedrukt op het beleggingsrendement. Wij houden vast aan de huidige neutrale weging.
Europese aandelen profiteren van de verbeterde economische vooruitzichten in de Eurozone. De bedrijfswinsten zijn degelijk en de politieke risico’s zijn in een rap tempo afgenomen. Beleggers zullen blijven zoeken naar rendement. Bij stijgende rentes worden de mogelijkheden steeds verder beperkt. Aandelen vormen dan een goed alternatief. De lage rente-omgeving vormt een goed vangnet aan de onderzijde.
Europese aandelen zijn goedkoper dan Amerikaanse aandelen. Zij kunnen zich de laatste tijd dan ook verheugen in de toenemende interesse van Amerikaanse beleggers omwille van de goede rendements-kansen. Wat ons betreft voldoende reden om een voorkeur te hebben voor Europese aandelen in onze portefeuilles.
Wel blijven we voorzichtig met Britse aandelen, omdat we niet kunnen overzien welke negatieve gevolgen de Brexit zal hebben voor ondernemingen in het VK.
Financiële markten in Azië maken een gestage groei door. De Chinese economie heeft zich met een groei van 6,5% herpakt terwijl India met een dip te maken had. Naar verwachting profiteren deze landen net als Singapore, Thailand en Maleisië van de verbeterde wereldwijde economische groei, omdat deze economieën voornamelijk gebaseerd zijn op de export. Ook de komende periode lijken zij te kunnen profiteren van het gunstige economische klimaat. Dit wil niet zeggen dat er geen gevaren zijn. De groei van de Chinese schuldenberg is waarschijnlijk de grootste bedreiging. Daarnaast kunnen plotse rentestijgingen leiden tot het opgang komen van kapitaalstromen uit de Aziatische regio. Vooralsnog zien wij ontwikkeld Azië als een van de meest aantrekkelijke regio’s om in te beleggen. Wij overwegen Aziatische aandelen.
Ook Aandelen van emerging markets zijn onverminderd aantrekkelijk. Aandelen in deze regio’s zijn goedkoop ten opzichte van aandelen in Europa en de VS. Veel opkomende landen bevinden zich in een transitiefase, waarin hervormingen zijn of worden doorgevoerd. Daardoor neemt de stabiliteit van de economieën toe en dalen de risico’s. De verzwakking van de USD is gunstig voor de schuldenposities, die vooral in USD zijn genoteerd. Voor een aantal landen (zoals Brazilië) zal de ontwikkeling van de grondstoffenprijzen een belangrijke rol spelen. Wij handhaven onze overwogen positie in aandelen van opkomende landen.
Vastgoed
Traditioneel ondervindt vastgoed hinder van renteverhogingen, omdat het vaak leidt tot onttrekkingen van kapitaal. Dit jaar heeft de Fed de rente al twee keer verhoogd. Toch is de koers van vastgoed aardig op niveau gebleven al heeft de verzwakking van de USD wel een behoorlijke impact gehad. De waarderingen zijn momenteel alleszins redelijk en het dividend vormt nog altijd een aantrekkelijk alternatief voor beleggers die op zoek zijn naar rendement. Bovendien biedt deze beleggingscategorie bescherming tegen inflatie. Voldoende redenen waarom wij van mening zijn dat de vooruitzichten positief zijn. Wij handhaven de actuele neutrale weging.
Alternatieven
Alternatieve beleggingen blijven hoeksteen van onze portefeuilles. Als gevolg van de lage volatiliteit heeft deze categorie een matig tweede kwartaal achter de rug. Voor de tweede helft van het jaar verwachten wij dat alternatieven kunnen profiteren van een toenemende beweeglijkheid. Het is daarbij van ondergeschikt belang of financiële markten zich positief of negatief ontwikkelen. Onder beide omstandigheden zijn alternatieven in staat om een positief rendement te realiseren. Wij houden vast aan onze overweging in deze beleggingscategorie.
Grondstoffen
De olieprijs blijft druk ondervinden van de onzekerheid rond het wereldwijde aanbod. Ondanks productieafspraken tussen de olieproducerende landen blijft de angst voor een overaanbod bestaan. Vooral de groei van de schalieoliemarkt in de VS is een doorn in het oog. De wereldwijde economische groei zal een toenemende vraag tot gevolg hebben, waardoor een evenwicht weer in het verschiet komt. Zeker als de groei van de Chinese economie op niveau blijft, zal de vraag groeien en zullen de voorraden slinken. Uiteindelijk zal dit leiden tot een hogere olieprijs.
De goudprijs heeft een wisselvallig eerste halfjaar achter de rug. De afnemende marktrisico’s en de lage volatiliteit zijn niet in het voordeel van een veilige haven als goud. De matige inflatie pleit ook niet voor het innemen van posities in goud. Zolang de relatieve rust op de financiële markten aanhoudt, zullen beleggers weinig interesse in goud tonen en zal de koers moeilijk houvast vinden.
Duisenburgh Vermogensregie B.V.
Juli 2017
Disclaimer
Duisenburgh Vermogensregie B.V. heeft een vergunning en staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële markten en De Nederlandsche Bank.
De informatie die is opgenomen in deze publicatie is uitsluitend bestemd voor algemene doeleinden. Deze informatie biedt onvoldoende basis voor een beleggingsbeslissing. Wij adviseren u voorafgaand aan een eventuele actie deskundig advies in te winnen. Deze publicatie is geen aanbod en u kunt aan deze publicatie geen rechten ontlenen.
